Kraków. Zabytki o ogólnopolskiej randze z dodatkowymi milionami. "Pielęgnujemy to, co było"

Z puli przeznaczanej na projekty kluczowe, z zapewnionym kilkuletnim dofinansowaniem, mogą skorzystać właściciele i opiekunowie najcenniejszych zabytków Krakowa, tych o randze ogólnopolskiej. Jak poinformował SKOZK, wraca do realizacji projektów kluczowych "jako szczególnego narzędzia ochrony najcenniejszych elementów polskiego dziedzictwa".

W drugiej edycji, która ma trwać w latach 2022-2025, dofinansowanych zostanie dziewięć zadań. SKOZK wybrał je spośród 33 przedstawionych projektów. Łączna wartość tych projektów wynosi ponad 75 mln zł, a wsparcie z NFRZK - 45 mln 694 tys. 442 złotych.

- Poprzednia edycja była silnie ukierunkowana na pewne nowe funkcje zabytków, nawet tworzenie muzeów. Natomiast tym razem m.in. wzięliśmy pod uwagę głosy mieszkańców miasta: że Kraków się bardzo szybko zmienia, a nie zawsze ten rozwój pod wpływem przemysłu turystycznego odpowiada wszystkim mieszkańcom. Część osób twierdzi, że przestaje poznawać Kraków, zaczyna czuć się tu coraz bardziej obco. Dlatego SKOZK stawia teraz na projekty, które podkreślają tożsamość miejsca albo ją na nowo wydobywają - mówi Maciej Wilamowski, dyrektor Biura SKOZK. - Więc np. jeżeli mamy wśród projektów Kossakówkę, to wracamy do tradycji rodziny Kossaków, która była tam żywa przez te sto kilkadziesiąt lat, a starsi krakowianie pamiętają jej ostatki w postaci gospodarowania tam wnuczek Wojciecha Kossaka. Pielęgnujemy to, co było.

Dofinansowanie dla kompleksowego remontu konserwatorskiego Kossakówki i jej adaptacji na muzeum wyniesie prawie 6,5 mln zł i trafi do Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, które realizuje to przedsięwzięcie.

Na liście nowych projektów kluczowych widnieje również Wawel Podziemny - Wawelskie Lapidarium. Dofinansowanie w wysokości nieco ponad 4 mln zł pozwoli w tym wypadku na przeprowadzenie kompleksowej konserwacji i restauracji historycznych przestrzeni piwnic renesansowych na potrzeby nowej trasy turystycznej oraz studialnego magazynu detalu nowożytnego.

Na wzgórze wawelskie trafi jeszcze kolejna kwota: 5 mln 850 tys. zł dofinansowania do konserwacji hełmu katedralnej Wieży Zegarowej z blachy miedzianej oraz drewna konstrukcyjnego tej wieży. Efektem planowanych tu działań ma być utrwalenie substancji zabytkowej i niedopuszczenie do dalszej destrukcji.

Na liście znalazł się też fort nr 31 "Św. Benedykt" (ul. Stawarza 29). Gmina Kraków otrzyma w kolejnych latach w sumie 5 mln 760 tys. zł dofinansowania, dzięki czemu przeprowadzona ma być rewitalizacja i modernizacja fortu wraz z otaczającym terenem, tak, by został przystosowany do nowej funkcji: centrum edukacji dzieci i młodzieży z zakresu nauk ścisłych.

Muzeum Archeologiczne w Krakowie z dofinansowaniem w wysokości 5 mln 670 tys. zł zrealizuje projekt "Dawny klasztor – byłe więzienie - nowoczesne muzeum". Budynek dawnego klasztoru karmelitów, później więzienie św. Michała, a obecnie siedziba muzeum ma zostać dostosowana do współczesnych standardów na 175. rocznicę powstania tej instytucji.

W kościele franciszkanów 5 mln 163 tys. zł dofinansowania wesprze kompleksową konserwację nawy głównej wraz z historycznym wystrojem wnętrza. Dzięki ok. 2,8 mln zł Polska Akademia Umiejętności odnowi swoją siedzibę - kamienicę przy ul. Sławkowskiej 17 i św. Jana 22. Ze wsparciem ponad 4,4 mln zł o swoją siedzibę zadba z kolei Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Kamienica Bąkowskich przy ul. św. Jana 12 przejdzie kompleksową rewitalizację, połączoną z przystosowaniem tego obiektu do funkcji "miejsca badań, spotkań i propagowania dziedzictwa kulturowego Krakowa w kraju i zagranicą".

Opactwo Benedyktynów w Tyńcu w ramach projektu kluczowego zamierza zadbać o kompleksową konserwację i udostępnienie pozostałości zespołu romańskiego (XI/XII w.) wraz z zabezpieczeniem i ekspozycją późniejszych nawarstwień. Zapisane dla opactwa dofinansowanie to nieco ponad 5,4 mln złotych.

Pierwsza edycja projektów kluczowych została zrealizowana w latach 2017–2020 i objęła 11 przedsięwzięć, na które popłynęło łącznie łącznie54 mln zł. Z dofinansowaniem realizowana była wtedy m.in. kompleksowa konserwacja ołtarza Wita Stwosza czy odnowienie sarkofagów królów polskich, bohaterów i wieszczów narodowych w kryptach katedry na Wawelu.

Podczas czwartkowego zebrania plenarnego SKOZK sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP minister Wojciech Kolarski, poinformował, że Kancelaria Prezydenta planuje wystąpienie - po raz pierwszy od wielu lat - do Sejmu o zwiększenie dotacji dla NFRZK, ponieważ od 2014 r. jej kwota nie była zwiększana i straciła już znaczną część swojej pierwotnej siły nabywczej. Dotąd jest to co roku kwota ok. 30 mln zł, a wystąpienie dotyczyłoby jej zwiększenia do 40 milionów.

Będzie opłata za zwiedzanie Wenecji