Mobbing jest zmorą współczesnych zakładów pracy? Jak działa i jak pracownik może się przed nim bronić

Pojęcie mobbingu posiada definicję legalną zawartą w art. 943 § 2 Kodeksu Pracy i oznacza „działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników”.

Na pracowniku spoczywa ciężar dowodu dotyczący wskazania okoliczności, które świadczą o mobbingu. Może on tego dowodzić m.in. poprzez wskazanie dokumentów (własne notatki, korespondencja służbowa, pisemne polecenia, dokumentacja medyczna obrazująca problemy zdrowotne - o ile tylko wywołane są mobbingiem), zeznania świadków (współpracowników, klientów pracodawcy, bliskich pracownika, lekarza) czy też opinię biegłych (zwłaszcza w zakresie rozstroju zdrowia i jego związku z mobbingiem). Celem uznania danego, zindywidualizowanego przypadku za mobbing niezbędne jest stwierdzenie, że pracownik był poddany zastraszaniu przez odpowiednio długi okres.

Zgodnie z przyjętą praktyką ocena długotrwałości nękania lub zastraszania pracownika musi być rozpatrywana w sposób zindywidualizowany i uwzględniać okoliczności konkretnego przypadku. Nie jest zatem możliwe sztywne wskazanie minimalnego okresu niezbędnego do zaistnienia mobbingu. W postępowaniu sądowym związanym ze stosowaniem przez pracodawcę mobbingu nie jest wystarczające stwierdzenie bezprawności działań podjętych wobec pracownika. Konieczne jest wykazanie przez pracownika celu tych działań i ich skutków.

Pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie ze wskazaniem mobbingu jako przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Ponadto pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.