WIDEO: Badanie koni na szlaku do Morskiego Oka
Autor: Łukasz Bobek, Gazeta Krakowska
ZOBACZ TAKŻE: Tatry. Znów badają konie na szlaku do Morskiego Oka. W obstawie uzbrojonej policji [WIDEO,ZDJĘCIA]
W tym roku w badaniach koni na trasie Palenica Białczańska - Włosienica brali udział: dr n. wet. Marek Tischner z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, dr hab. Ryszard Kolstrung z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Ludmiła Strypikowska - lekarz weterynarii wskazana przez Fundację Viva!, specjalistka z zakresu chorób koni, i dr Maciej Jackowski jako przedstawiciel fiakrów. Większość zwierząt została przebadana w czerwcu, w lipcu odbyła się dodatkowa tura.
Badania ortopedyczne
Z inicjatywy Fundacji Viva! oprócz pomiaru tętna, oddechów, stopnia odwodnienia Ludmiła Strypikowska prowadziła badanie również pod kątem ortopedycznym. W czerwcu na 265 okazanych koni lekarze wycofali z pracy dwa: jednego z powodu choroby układu krążenia, drugiego z powodu kulawizny. Poza tym 26 koni komisja zakwalifikowała do powtórnego badania: 23 z powodu zmian w narządzie ruchu, a tylko trzy ze względu na układ krążenia. W grupie z zastrzeżeniami ortopedycznymi dwa zostały odstawione na miesiąc od pracy z powodu ostrej kulawizny.
W czasie powtórnego badania jednego konia dopuszczono do pracy, drugiego właściciel nie przyprowadził. W lipcu miało być przebadanych jeszcze 30 koni, których fiakrzy nie okazali w pierwszej turze i dziesięć nowo zakupionych. Mimo dodatkowego terminu 16 koni nie było. Podsumowując, na 285 zbadanych koni, trzy zdyskwalifikowano, z czego dwa z powodu zmian w narządzie ruchu.
Ludmiła Strypikowska wyjaśnia: - Te konie zostały wycofane z powodu kulawizny, a zmiany chorobowe, które u nich występowały, wymagały gruntownego leczenia. Kulawizna dyskwalifikuje konia z pracy, bo jest objawem bólu wynikającego z choroby. Natomiast jeśli na przykład ścięgno po przebytym urazie jest wygojone, to pomimo ewentualnego zgrubienia, nie powodującego bólu, nie jest podstawą do całkowitego wycofania konia z pracy. Były tutaj konie z problemami ścięgnowymi, ale nie można jednoznacznie powiedzieć, czy to skutek pracy na drodze do Morskiego Oka, czy jakiejś innej wykonywanej wcześniej lub czy to stało się na padoku. Ja mogę ocenić stan koni na dzień dzisiejszy.
26 koni, które miały problemy ze ścięgnami, stawami, kolanami pani doktor zakwalifikowała do powtórnego badania, ponieważ miała podejrzenia, że ta praca może wpływać negatywnie na stan ich zdrowia. Chciała sprawdzić po miesiącu: zakuleją czy nie. Z tej grupy jeden koń zakulał i został wyłączony z pracy. Większości robiła badania usg.
Oczywiście było sporo zmian w ścięgnach, ale bez ostrych stanów zapalnych. - To skutek przebytych urazów, te zmiany są niebolesne. W pierwszej turze badań zauważyłam różne inne zmiany (np. skórne) u około 70 koni, które wymagają jedynie przeleczenia i nie wpływają na użytkowanie zaprzęgowe. Podobnie jak nieprawidłowa korekcja kopyt wymaga poprawki, ale nie dyskwalifikuje - tłumaczy.
Problem był już wcześniej
Beata Czerska z Tatrzańskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, która od początku przygląda się badaniom koni pracujących na trasie do Morskiego Oka, mówi, że w 2011 roku lekarka Bożena Latocha także badała konie pod względem narządu ruchu. Wtedy kilkanaście zostało wyeliminowanych z pracy.
- W 2012 roku, kiedy badania prowadzili dr Marek Tischner i hipolog dr Maciej Jackowski, w imieniu organizacji prozwierzęcych postulowałam, żeby konie były badane pod kątem narządu ruchu, ale nie zostało to uwzględnione - dodaje Czerska.
Paweł Golonka, którego w następnych latach zaproponowali obrońcy zwierząt, w raportach z badań sygnalizował problemy ortopedyczne koni, ale nigdy nie wpłynęło to na decyzję o odsunięciu od pracy.
Dr Tischner mówi: - Przy fasiągach konie trzeba by wypiąć, sprawdzić na równej powierzchni, nie na tej kostce. Myśmy badali na tyle, na ile to było możliwe bez urządzeń usg., rtg. Obserwacja, jak się koń rusza, to jedyne możliwe badanie tam na górze - mówi dr Tischner.
- Współfinansujemy badania, ponieważ uważamy, że to jest jedyny sposób ochrony koni najsłabszych, które na trasie do Morskiego Oka pracują w znacznym przeciążeniu - mówi Anna Zielińska, wiceprezes Fundacji Viva!. - Tegoroczne badania ortopedyczne pokazały, że na trasie pracuje kilkadziesiąt koni wydolnych oddechowo, ale z urazami narządu ruchu.
- W raporcie z pierwszego terminu badań ujawniłam, że badania wysiłkowe koni dr Tischner wykonywał nawet po 20 minutach od wjechania wozu na górę - wytyka przedstawicielka VIVY!
- Viva! przypisuje sobie wszelkie zasługi, ale jest od niedawna pod Morskim Okiem - oburza się dr Tischner. - Mam takie wrażenie, że to jest wyszukiwanie dziury w całym. Pani, która nie ma bladego pojęcia o zwierzętach, wytyka błędy osobom, które od wielu lat się tym zajmują.
Doktor dodaje, że zarzucanie mu, że czegoś nie zauważa, albo źle bada zwierzęta, jest niepoważne. - Ona doszukuje się każdej możliwości, żeby wykazać, że tym koniom dzieje się źle, mimo że wyniki badań od 4-5 lat wskazują coś zupełnie innego - twierdzi lekarz.
Anna Zielińska z Vivy! mówi, że komisja zarzuca członkom organizacji niekompetencje i brak wiedzy, tymczasem to właśnie organizacje doprowadziły do badań ortopedycznych. - Członkowie komisji nigdy wcześniej nie widzieli potrzeby wykonania takich badań - dodaje.
O czym świadczą badania?
Na trasie Palenica Białczańska - Włosienica pracuje około 300 koni. W 2014 r. fiakrzy sami wycofali 64 konie i zastąpili je nowymi.
- Średnia ich użytkowania na tej trasie to niecałe 20 miesięcy - mówi Beata Czerska, która od dawna uważa, że obrana metodologia badań nie obrazuje, w jaki sposób praca na drodze do Morskiego Oka wpływa na zdrowie koni.
Nie ma grupy reprezentatywnej, którą w dłuższym okresie można by badać i porównywać wyniki. - Od 2012 wymieniono około 200 koni - mówi przedstawicielka TTOnZ.
Według Ludmiły Strypikowskiej, prowadzone badania weterynaryjne mogą stanowić jedynie kwalifikację koni do pracy. - Żeby ustalić, jaki wpływ na zdrowie koni ma ciągnięcie wozów wypełnionych ludźmi na tej trasie, powinna być wyłoniona grupa badawcza i grupa porównawcza zdrowych koni w jednym wieku, o podobnej budowie, masie, które mają zdrowe ścięgna, stawy. I ta grupa powinna być badana przez kilka sezonów. Wtedy można wyciągać jakieś wnioski - mówi z przekonaniem lekarka.
