Niezwykłe prace bułgarskiej szkoły malowania ikon w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka

Anna Piątkowska
Anna Piątkowska
Bułgarskie ikony szkoły Bansko w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka
Bułgarskie ikony szkoły Bansko w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka Anna Kaczmarz
Ponad 40 prac bułgarskiej szkoła malowania ikon Bansko – jednego z najwybitniejszych zjawisk w historii kultury bułgarskiej XVIII-XIX wieku - do 23 lipca można oglądać w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka. - To malarstwo sakralne było znakiem odradzającej się świadomości narodowej Bułgarów, którzy w latach 70. XIX wieku odzyskali niepodległość po kilku wiekach poddania władzy tureckiej – wyjaśnia dr hab. Mirosław Kruk, opiekun sztuki cerkiewnej Muzeum Narodowego w Krakowie, kurator wystawy.

Bańsko to niewielka osada położona blisko monasteru Riła – duchowego centrum kultury bułgarskiej. Jej znaczenie wzrosło w połowie XIX wieku, dzięki kontaktom z Salonikami i Wiedniem, a także rozbudowy Monasteru Chilandarskiego, które stanowiły grunt dla powstania lokalnej szkoły malowania ikon. Jej założycielem był Toma Wiszanow, który według legendy przybył wraz z kupcami bawełny do Wiednia i tamże się kształcił, stąd jego przydomek „Moller” (od niemieckiego słowa „maller” - artysta), który jego syn przekształcił później w nazwisko rodowe Mollerov. Za najlepsze prace Wisznowy uważa się ikony „Jan Chrzciciel” i „Chrzest Chrystusa”. Malarstwo ikonowe kontynuowali syn Tomy Wiszanowa - Dimitar i wnuk Symeon.

Bansko to najstarszy i najdłużej funkcjonujący ośrodek malarski w Bułgarii. W ramach istniejącej tam szkoły malarstwa ikonowego powstawały dzieła, które dziś uważa się za podejmujące próbę wyprzedzenia swoich czasów, a także ważny ośrodek, który wpływał na postępowe zmiany ówczesnej myśli artystycznej. Spuścizna twórców szkoły banskiej należy do najwyższych osiągnięć sztuki bułgarskiej XIX wieku.

- W czasie odrodzenia narodowego w Bułgarii w drugiej poł. XVIII wieku ikony szkoły Bansko stały się symbolem bułgarskiej tożsamości, niezwykle ważnym pod względem ideowym, porównywalnym do wpływu jaki mieli dla polskiej świadomości malarze drugiej połowy XIX wieku: Wyspiański, Chełmoński, Malczewski czy Matejko – wyjaśnia Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

Prezentowane w Krakowie prace bułgarskich twórców stanowią pretekst do porównania ich z malarstwem ikonowym ze zbiorów MNK pokazywanych w Galerii "Sztuka Cerkiewna Dawnej Rzeczpospolitej".

- Można patrzeć na to malarstwo pod kątem zapożyczeń ze sztuki zachodniej, konfrontując ją zarazem z sztuką Galicji XIX-wiecznej. Malarze tych kręgów czerpali inspirację z prac wiodących ośrodków późnobarokowej sztuki i te podobieństwa są widoczne, natomiast różny jest stopień zapożyczeń, zdecydowanie większy na naszym terenie – można popatrzeć na ikonę „Biczowanie Chrystusa” prezentowaną w naszym muzeum, która przypomina prace zachodnioeuropejskich malarzy barokowych, w tych ikonach tak daleko podsuniętych zapożyczeń nie znajdziemy – dodaje Mirosław Kruk.

Jak podkreśla muzealnik, to, co łączy oba zjawiska artystyczne, to również sytuacja zniewolenia politycznego, a także tradycja dziedziczenia umiejętności malarskich w obrębie jednego rodu.

Wystawę prac bułgarskiej szkoły Bansko można będzie zobaczyć w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka do 23 lipca.

Spadek liczby miejsc na rynku pracy

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska
Dodaj ogłoszenie