W Kopalni Soli "Wieliczka" wkrótce rozpocznie się wyczekiwany remont. Wyremontowany Kościuszko nadal będzie pełnił swoje funkcje

To najbardziej na zachód wysunięty szyb Kopalni Soli „Wieliczka” pełniący m.in. funkcje wentylacyjne, transportujący do podziemi podsadzkę oraz mieszaniny uszczelniające. W szybie są zabudowane rurociągi odprowadzające wody dopływające do wyrobisk kopalni.

Szyb Kościuszki wymaga pilnych robót zabezpieczających. Przedsięwzięcie, które obejmuje wykonanie tych robót, jest warte blisko 96,5 mln zł i uzyskało wsparcie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości ok. 60 mln zł.

Umowę dotyczącą tego wsparcia uroczyście podpisano w wielickiej kopalni 2 grudnia.

Szyb Kościuszki sięga głębokości blisko 300 m. Przecina złoże bryłowe i pokładowe, łącząc z powierzchnią wszystkie istniejące poziomy kopalni (I-VIII). Aktualnie wyrobisko służy do wentylacji (szyb wydechowy), prowadzi rurociągi technologiczne: głównego odwadniania, iniekcyjny, szlamowy, sprężonego powietrza oraz kable średniego i niskiego napięcia, teletechniczne, światłowodowe. W jego bliskim sąsiedztwie znajdują się zbiorniki solankowe, węzeł podsadzkowy, iniekcyjny oraz farma fotowoltaiczna.

Modernizacja szybu wymagała uprzednich prac odtwarzających jego filar ochronny. W ostatnich latach górnicza załoga Wieliczki prowadziła intensywne roboty m.in. w obrębie stref wytężonego górotworu na poziomach III, IV, V, VII.

Modernizacja Kościuszki jest pilnym przedsięwzięciem. Wybitnie niekorzystne środowisko wewnątrz szybu powoduje szybką korozję metalowych elementów zbrojenia oraz betonu bazującego na cementach portlandzkich. Korozji sprzyja wysoka wilgotność powietrza (szyb wydechowy), która wynosi nawet 70% w kanale wentylacyjnym pod zrębem szybu. Na szybkie tempo destrukcji stalowego wyposażenia wpływa też duża zawartość w zużytym kopalnianym powietrzu koloidalnych cząstek NaCl.

Jak tłumaczą przedstawiciele wielickiej kopalni, wyremontowany Kościuszko nadal będzie pełnił funkcje wentylacyjne, odwadniające, będzie transportował podsadzkę, iniekt oraz inne media. Nadto planowane prace przywrócą wyrobisku funkcje komunikacyjne. Szyb otrzyma górniczy wyciąg szybowy awaryjno-rewizyjny – w razie potrzeby załoga opuści nim podziemia kopalni, a także opuści do podziemi materiały.

Projekt modernizacji przewiduje m.in.: przebudowę kanału wentylacyjnego, wymianę skorodowanych wzmocnień na zamknięte ramy stalowe (beczkowy odcinek szybu), dodatkowe wzmocnienia obudowy szybowej z pierścieni stalowych (na odcinku o przekroju kołowym), naprawę obudowy murowej, wypełnienie pustek za obudową, przebudowę wlotów podszybi, usunięcie przedziału drabinowego (poniżej poz. I) oraz skorodowanych dźwigarów zbrojenia, zabudowę wrót szybowych na poz. I-VIII, wymianę rurociągów technologicznych, zabudowę górniczego wyciągu szybowego awaryjno-rewizyjnego, modernizację wieży szybowej i budynku maszyny oraz przebudowę łącznika między rurą szybową a kanałem wentylacyjnym.

Jak przypomina wielicka kopalnia: "Pierwsza współczesna przebudowa szybu datuje się na końcówkę lat 40. XX w. Zabrano się wówczas za rozbiórkę drewnianej obudowy, zmieniono też profil górnej części wyrobiska z prostokątnego na beczkowy. Kolejne roboty objęły Kościuszkę już w latach 80 i 90 tych. Wykonano wtedy m.in. betonową obudowę głowicy, wymieniano zbrojenie szybu na stalowe, wykonano obudowę z betonitów szybowych poniżej rejonu poziomu II wyższego, postawiono nową wieżę wyciągową i nowy budynek nadszybia i maszyny wyciągowej".

- Idea przywrócenia Kościuszce funkcji komunikacyjnych na nowo została poruszona w roku 2006. Sukcesywnie szyb ten zaczął skupiać w swoim sąsiedztwie zadania związane z ochroną zabytkowych podziemi (węzeł podsadzkowy, węzeł iniekcyjny). W roku 2013 Kościuszkę w strefie górnego odcinka zabezpieczono ekranem przeciwfiltracyjnym (iniekcje strumieniowe i klasyczne) – w ten sposób zamknięto drogę do szybu wodom pochodzącym z warstwy kurzawkowej. Ważną inwestycją była wymiana wentylatorów w 2015 roku. Urządzenia WOK-2 (zamontowane w roku 1984) ustąpiły miejsca nowoczesnym wentylatorom dAL16-1100 V firmy Korfmann - przypomina Kopalnia Soli "Wieliczka".