Zespół dworsko-parkowy w Brniu powstał w XVIII wieku. Z rozmachem zaprojektowany ogród w stylu francuskim powstał na zamówienie ówczesnego właściciela - księcia Józefa Czartoryskiego.
Do rodziny Czartoryskich Breń należał od 1667 roku, ale historia posiadłości jest znacznie starsza.
Pierwszym właścicielem był Piotr Breński, pochodzący z rodu Breńskich herbu Półkozic, później majątek odziedziczyła jego córka, Jadwiga. Następnymi właścicielami byli m.in. Odrowążowie, Szafrańcowie, Ossolińscy i Zebrzydowscy, aż (poprzez małżeństwo) majątek stał się własnością Czartoryskich.
Za Czartoryskich park breński był jednym z najpiękniejszych ogrodów w całej Galicji. Rozległy, geometryczny park w stylu francuskim liczył 16 hektarów.
W parku nie brakowało atrakcji; sławny wiedeński projektant ogrodów, nazwiskiem Pfaffiner, który kierował pracami przy zakładaniu parku, wykazał się inwencją; był ogród francuski, był park w stylu angielskim, wreszcie - grabowy labirynt, robiący wrażenie po dziś dzień. Pomyślano nawet o zielonych "gabinetach", tworzonych przez odpowiednio formowane mury z roślin.
W breńskim parku spotkamy wiele rzadkich i chronionych drzew, np. miłorząb dwuklapowy, dąb szypułkowy, dęby czerwone. Park w Brniu ozdabiają również m.in. rokitniki, sumak octowiec, derenie, czeremchy i mnóstwo innych roślin. Nie zapomnijmy o wspaniałej dębowej alei w stronę Olesna: drzewa liczą sobie ponad 500 lat!
Cały teren był otoczony kanałami z wodą. Na stawie w kształcie podkowy zbudowano romantyczny mostek, łączący park z zabudowaniami pałacowymi.
Dziś na terenie parku znajdziemy perły architektury dworsko-parkowej, m.in. bramę wjazdową i figurę Matki Boskiej, ale o niepowtarzalnym uroku zespołu dworsko-parkowym w Brniu decyduje imponujący starodrzew, dający ochłodę i cień w słoneczni dni.
Do XIX w. to Breń stanowił centrum majątku ziemskiego i jedną z paradniejszych rezydencji Czartoryskich.
Ostatnimi właścicielami majątku Breń do 1945 r. była rodzina Konopków. Zanim przez Breń przetoczyła się wojna i wywłaszczenia, Feliks Konopka wprowadzał nowoczesne maszyny i uprawy, założył pierwszą w powiecie pieczarkarnię, a w majątku prowadził hodowlę koni rasy małopolskiej. Żywą pamiątka po ostatnim dziedzicu, jest dąb „Feliks”, zasadzony przez jego rodziców, w dniu urodzin w 1888 r., obok dworu.
Teraz w jednym z zabudowań ulokowano Centrum Polonii - Ośrodek kultury, turystyki i rekreacji w Brniu, który zajmuje się działalnością kulturalno-edukacyjną, przede wszystkim promującą region dąbrowski.
Jak tam trafić? Breń położony jest w powiecie dąbrowskim, w gminie Olesno. DK 73 zaprowadzi nas sama.
Wstęp wolny!
Dlaczego pszczoły są ważne?
