Kraków. Pokaz obrazu "Zwiastowanie" Mistrza Jerzego w Europeum, oddział Muzeum Narodowego w Krakowie ZDJĘCIA

Obraz ze sceną „Zwiastowania” stanowił centralną część tryptyku z kolegiaty Św. Michała na wzgórzu Wawelskim. Dzieło datowane jest na lata 1517-1518. Na Wawelu pozostało do czasu odnalezienia go w ruinach kolegiaty przez księżną Izabelę Czartoryską w 1803 roku i włączyła do swoich zbiorów. Obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czartoryskich.

Dopiero wiele lat później, w 1896 roku, na strychu krakowskiego kościoła Św. Krzyża, odnaleziono boczne skrzydła wawelskiego ołtarza.

Obraz przedstawia Archanioła Gabriela przekazującego Marii dobrą nowinę. Nad głową Marii unosi się gołębica Ducha Świętego, a u stóp bożego posłańca ukazany jest kanonik Jakub Monopedes - czyli fundator wspomnianego dzieła.

Obraz to jeden z niezwykłych przykładów małopolskiego malarstwa tablicowego, które było jednym z najciekawszych przejawów sztuki tego okresu. „Zwiastowanie” Mistrza Jerzego to dzieło, które łączy w sobie cechy obrazów gotyckich i nowożytnych. Świadczyć może o tym choćby tło - z jednej strony mamy tu do czynienia z typowym dla epoki późnego średniowiecza polerowanym złotem, z drugiej - pojawia się malowany pejzaż. Czyli nowość w sztuce tamtych czasów.

Warto zwrócić uwagę na bogaty program ikonograficzny, który streszcza biblijną tajemnicę Zbawienia. Stąd m.in. w promieniu padającym na Maryję zobaczymy... postać małego Chrystuska z krzyżem. Motyw ten - po Soborze Trydenckim - został ze względów teologicznych zakazany. Poza tym pojawia się choćby - znany z apokryfów wątek tkania przez Matkę Boską zasłony Świątyni Jerozolimskiej, która w momencie śmierci Chrystusa rozdarła się.

Jeśli chodzi o motyw roślinny, ze względu na który pokaz towarzyszy wydarzeniu „Cudowna Moc Bukietów”, trzeba wymienić lilię (symbol niewinności)z konwaliami (według legendy miały się one narodzić z łez Matki Boskiej).