- Decyzją Rady Programowej Krakowskiego Festiwalu Filmowego laureatem Smoka Smoków za rok 2025 jest francuski mistrz animacji Jean-François Laguionie. Pracując nieprzerwanie od 60 lat wciąż odkrywa nowe kompozycyjne możliwości tworzenia rysunkowych fabuł. Za swoje wczesne filmy – “Arka Noego”, Srebrny Smok 1967; “Przypadkowa bomba”, Złoty Smok 1969 – otrzymywał nagrody na Krakowskim Festiwalu Filmowym; za “Wiosłując przez Atlantyk” (1978) zdobył Złotą Palmę w Cannes; jego najnowszy film, pełnometrażowy “Łódź w ogrodzie” wchodzi na ekrany w roku bieżącym – uzasadnia Tadeusz Lubelski, przewodniczący Rady Programowej KFF.
Jean-François Laguionie urodził się w 1939 roku w Besançon we Francji. Początkowo studiował scenografię teatralną na École de la rue Blanche w Paryżu. Później w stolicy Francji uczył się aktorstwa, gdzie w 1963 roku poznał Paula Grimaulta (1904-1994), jednego z najważniejszych w kraju reżyserów filmów animowanych. To spotkanie sprawiło, że reżyser postanowił zmienić ścieżkę swojego artystycznego rozwoju. Grimault stał się jego mentorem, udostępnił mu studio filmowe, uczył go nie tylko technik animacji, ale też sposobów konstruowania narracji. Przede wszystkim pokazał Laguioniemu, że film animowany nie musi być tylko rozrywką, a może być sztuką opowiadającą o ludziach i uczuciach.
Francuski twórca łączy w swoich dziełach inspiracje surrealistyczne i impresjonistyczne, tworząc unikatowe światy wizualne. Jego styl, ukształtowany przez malarstwo (szczególnie technikę gwaszu), cechuje się wyrazistymi kolorami, grą światła i cienia oraz baśniowymi krajobrazami, w których szczególne miejsce zajmują morza i oceany. Woda i morskie podróże stanowią centralny element jego twórczości - od debiutanckiej "Damy i wiolonczelisty" (1965), przez nagrodzony Cezarem "Wiosłując przez Atlantyk" (1978), po nowsze produkcje jak "Louise nad morzem" (2016) i "Łódź w ogrodzie" (2024). Statki i łodzie w jego filmach symbolizują relację człowieka z naturą oraz są pretekstem do eksplorowania związków międzyludzkich.
Nie brak w jego filmach również metafory społecznej i politycznej. W "Masce diabła" (1976) przedstawia mechanizmy władzy opartej na strachu, "Przypadkowa bomba" (1969) piętnuje absurdy wojny, a "Obraz" (2011) to alegoria społecznego rozwarstwienia.
Mimo uznania dla jego krótkometrażowych animacji, dopiero filmy pełnometrażowe przyniosły Laguioniemu szerszą rozpoznawalność. Jego twórczość obejmuje zarówno produkcję dla młodszej widowni ("Skarb piratów", "Podróż księcia"), jak i bardziej refleksyjne dzieła dla dorosłych. Niezależnie od długości i adresata, filmy Laguioniego pozostają wierne jego charakterystycznemu stylowi, łącząc mądrość przekazu z abstrakcyjnym humorem i poetycką wyobraźnią.
- Nie mogę się doczekać, aby ponownie zobaczyć Kraków, czterdzieści lat po mojej ostatniej wizycie. Nie wiem, jak wyrazić radość, jaką sprawia mi ta nagroda. Przywołuje ciepłe wspomnienia o waszym kraju, waszym mieście i przyjaciołach, których poznałem na waszym festiwalu wiele lat temu, takich jak Daniel Sczechura i Raoul Servais. Jestem zaszczycony otrzymaniem Smoka Smoków, ponieważ właśnie skończyłem swój najnowszy film "Łódź w ogrodzie", który tak naprawdę będzie moim ostatnim. To będzie świetny sposób na zakończenie mojej kariery - mówi Jean-François Laguionie.
Nagroda Smok Smoków, przyznana w tym roku po raz 30, to najwyższe wyróżnienie Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, organizatora Krakowskiego Festiwalu Filmowego, jako wyraz uznania za wkład w rozwój światowej kinematografii w dziedzinie filmu dokumentalnego i animowanego.
65. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w kinach od 25 maja do 1 czerwca tego roku oraz od 30 maja do 15 czerwca online na KFF VOD.
