Oświęcim. #StolenMemory. Niezwykła wystawa w poszukiwaniu krewnych ofiar obozów zagłady

FLESZ - 5-dniowy tydzień pracy odejdzie do lamusa?

Organizatorzy wystawy chcą odnaleźć 900 rodzin ofiar obozów koncentracyjnych, by oddać im ostatnie pamiątki po bliskich. Wśród zachowanych przedmiotów są obrączki ślubne, zegarki, długopisy czy portfele ze zdjęciami. Od czasu rozpoczęcia kampanii #StolenMemory w 2016 r. odnaleziono już ponad 600 rodzin na całym świecie.

Wystawa jest z jednej strony upamiętnieniem losów ofiar prześladowań nazistowskich, a z drugiej stanowi apel do przyłączenia się do poszukiwań. W Arolsen Archives wciąż znajduje się 2500 rzeczy czekających na zwrot, w tym 900 depozytów należących do osób pochodzących z Polski. To 900 rodzin, które trzeba odnaleźć, i 900 historii które trzeba opowiedzieć.

"Wiele ofiar nazistów nie pozostawiło żadnych materialnych śladów swoim rodzinom. ponieważ naziści zabrali im wszystko" - mówi Floriane Azoulay, dyrektor Arolsen Archives.

Zwrot rzeczy jest więc często bardzo nieoczekiwany dla krewnych.

"Niektórzy z nich nie wiedzą nic lub wiedzą bardzo niewiele o tej części historii życia swoich dziadków, rodziców, wujków i ciotek. Tym bardziej ważne jest, aby przedmioty te zostały zwrócone rodzinom” – dodaje.

Arolsen Archives to międzynarodowe centrum badań prześladowań nazistowskich z najobszerniejszym na świecie archiwum ofiar i ocalałych. Zbiór ten, zawierający wzmianki o około 17,5 mln osób, jest częścią Światowego Dziedzictwa UNESCO („Pamięć świata”).

Ekspozycja prezentowana w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau skupia się głównie na losach osób, które do KL Auschwitz dotarły w pierwszym transporcie polskich więźniów politycznych 14 czerwca 1940 roku.

Na dwudziestu planszach zostały opisane losy czternastu osób. Kolorem czerwonym oznaczono ofiary, których rodziny są nadal poszukiwane. Plansze z kolorem fioletowym oznaczają osoby, których krewnych – często z pomocą wolontariuszy czy dziennikarzy – już udało sie odnaleźć. To historie Ludwika Grąza, Wilhelma Tomasika i Bolesława Hermanowicza.

Wystawa opisuje również historię depozytów – od momentu odebrania rzeczy więźniom, przez ich skrupulatne opisywanie i przechowywanie przez administrację obozową, próbę ukrycia zrabowanych przedmiotów przez Niemców z końcem wojny, a następnie odnalezienie tych rzeczy przez aliantów i przekazanie ich w latach 60. do Międzynarodowej Służby Poszukiwań (ITS, obecnie Arolsen Archives) z zadaniem odnalezienia właścicieli i zwrócenia im depozytów.

Wystawę można zobaczyć przed wejściem do Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau (parking przed wejściem głównym) od 13-30 czerwca 2022.