Kraków. Nowa odsłona Muzeum Wyspiańskiego ze 140 kolejnymi pracami genialnego twórcy

Muzeum Wyspiańskiego nie da się odwiedzić tylko raz – to pewne. Co rok na ekspozycje trafią nowe prace genialnego krakowskiego twórcy. Z poprzedniej wystawy pozostało na obecnej wystawie dziesięć wielkoformatowych dzieł, około 140 to prace, których w poprzedniej odsłonie nie było przy placu Sikorskiego 6. Niezmienne pozostały tematy wynikające z twórczości Wyspiańskiego, wokół których wystawa jest zorganizowana, zamienione zostały dzieła sztuki.

- W sali biograficznej, na parterze muzeum, pokazujemy szereg nowych portretów, m.in. słynny „Autoportret z żoną” i autoportret młodzieńczy, który jest od niedawna ozdobą naszej kolekcji. Prezentujemy także nową serię widoków na Kopiec Kościuszki, tym razem utrzymanych poziomo, pokazujących szerszy kadr niż prace z pierwszej odsłony. Myślę, że bardzo atrakcyjne będą dla zwiedzających studia poświęcone macierzyństwu – wyjaśnia Andrzej Szczerski.

Na najwyższym piętrze znalazły się prace prezentujące główne tematy w twórczości autora „Wesela”, tam zwiedzający odnajdą , m.in. najsłynniejszy obraz olejny Wyspiańskiego „Planty o świcie”, znalazły się tu także kolejne wersje projektów dekoracji do kościoła franciszkanów. Inaczej zaaranżowana została ekspozycja mebli projektowanych przez Wyspiańskiego.

Z pierwszej odsłony zostały, m.in. wielkoformatowe pastele, takie jak „Bóg Ojciec” – projekt witrażu dla kościoła franciszkanów w Krakowie, „Apollo – System Kopernika” – projekt witrażu do Domu Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, „Polonia” – malarska wersja projektu witrażu do katedry lwowskiej, „Wanda” – projekt witrażu do katedry lwowskiej.

Druga odsłona ekspozycji jest konsekwencją starań, by dzieła narażone na szkodliwe działanie światła mogły przez kolejne dziesięciolecia cieszyć zwiedzających.

- Organizując stałą ekspozycję artysty, który tworzył na wrażliwych podłożach, m.in. na papierze, technikami takimi jak pastele, akwarele, rysunki, musimy brać pod uwagę naturalne procesy starzenia tych materiałów. Papier z czasem ciemnieje i kruszeje, część pigmentów akwareli płowieje – na całym świecie stosuje się takie normy oświetlenia papieru, które uwzględniają okres życia jednego pokolenia. Tak, żeby w ciągu 40-50 lat nie było widocznych gołym okiem zmian. Stosując te zalecenia do prac Wyspiańskiego musimy ograniczyć czas naświetlania prac do okresu roku, stąd krótszy czas ekspozycji, przez kilka dni tygodnia muzeum jest zamknięte, w związku z tym czas ekspozycji wydłużył się do jedenastu miesięcy – wyjaśnia Łucja Skoczeń-Rąpała, konserwatorka dzieł sztuki na podłożu papierowym.

W sali w przyziemiu znalazła się absolutna nowość w Muzeum Wyspiańskiego - stanowisko VR.

- Po raz pierwszy w muzeum mamy wirtualną rzeczywistość, dzięki której możemy zobaczyć, m.in. wnętrze kościoła franciszkanów ze szczegółami polichromii wykonanej przez Wyspiańskiego, a także zobaczyć widoki współczesnego Krakowa i porównać je z czasami, w których malował Wyspiański – mówi dyrektor MNK.

Drugiej odsłonie Muzeum Wyspiańskiego towarzyszy publikacja „Wyspiański. Szkicowniki i rysunki w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie”.

- Publikacja pokazuje to, co było do tej pory u nas ukryte. Po raz pierwszy możemy zobaczyć skalę nie tylko tych najbardziej znanych prac Wyspiańskiego, ale też tych intymnych i prywatnych studiów na papierze – dodaje Andrzej Szczerski.

Obecną ekspozycję można będzie oglądać do 6 stycznia przyszłego roku, kiedy to na plac Sikorskiego powrócą prace prezentowane w poprzednim roku.

Muzeum Wyspiańskiego zostało otwarte w grudniu 2021 roku w budynku dawnego spichlerza przy placu Sikorskiego 6.

- Zmieściliśmy Wyspiańskiego w budynku, którego pomieszczenia są mniejsze niż wielkie sale muzealne, dzięki czemu wydobywamy inne wartości jego twórczości, co widać zwłaszcza w przestrzeniach poświęconych jego twórczości graficznej czy portretom, wizerunkom Krakowa, gdzie widzimy, że Wyspiański znakomicie wygląda w kameralnych wnętrzach. To model muzeum-domu artysty, gdzie jesteśmy bliżej twórcy niż w wielkich przestrzeniach galeryjnych – mówił podczas otwarcia Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. - Chcieliśmy pokazać w tej przestrzeni także to w jak wielu mediach Wyspiański się wypowiadał.

W podziemiach prezentowana jest biblioteka Wyspiańskiego i jego prace graficzne. Tu znalazło się także stanowisko multimedialne, w którym będzie można zobaczyć skatalogowaną całą kolekcję Wyspiańskiego, będącą w posiadaniu Muzeum Narodowego w Krakowie. W sali obok znajdą się kostiumy teatralne projektu Wyspiańskiego ze zbiorów MNK, można tu również zobaczyć projekcje fragmentów słynnych inscenizacji teatralnych i filmowych jego sztuk – ta część podziemia skoncentrowana jest na twórczości teatralnej Wyspiańskiego.

Autoportrety, wizerunki najbliższej rodziny i przyjaciół, widoki pracowni, pejzaże rozpościerające się z okien pracowni prezentowane są na parterze budynku.

Główną część ekspozycyjną stanowi pierwsze piętro, gdzie prezentowane są trzy najważniejsze tematy w twórczości Wyspiańskiego: religia i natura skupione wokół prac z kościoła franciszkanów, antyk związany z pracami dla Towarzystwa Lekarskiego oraz Wawel i historia zorganizowane wokół projektów wawelskich i symboliki narodowej.